7. Lý thuyết Bài 15: Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân

- Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.

- Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Tòa án bao gồm Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự; Viện kiểm sát bao gồm Viện kiểm sát nhân dân và Viện kiểm sát quân sự.

- Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân chia làm bốn cấp: Tối cao, Cấp cao, Tỉnh (tương đương), Huyện (tương đương).

- Cơ cấu tổ chức tòa án nhân dân:

+ Cơ cấu tổ chức của Tòa án nhân dân tối cao gồm: Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; Bộ máy giúp việc; Cơ sở đào tạo, bồi dưỡng.

+ Cơ cấu tổ chức của Tòa án nhân dân cấp cao gồm: Uỷ ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa hình sự, Tòa dân sự, Tòa hành chính, Tòa kinh tế, Tòa lao động, Tòa gia đình và người chưa thành niên, các Tòa chuyên trách khác theo quy định pháp luật, bộ máy giúp việc.

+ Cơ quan tổ chức của Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Uỷ ban Thẩm phán; Tòa hình sự, Tòa dân sự, Tòa hành chính, Tòa kinh tế, Tòa lao động, Tòa gia đình và người chưa thành niên, Tòa xử lí hành chính, các tòa chuyên trách theo quy định pháp luật, bộ máy làm việc.

- Cơ cấu tổ chức Viện kiểm sát nhân dân:

+ Tổ chức bộ máy của Viện kiểm sát nhân dân tối cao gồm có: Uỷ ban kiểm sát; Văn phòng; Cơ quan điều tra; các cục, vụ, viện và tương đương; các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng; các cơ quan báo chí và các đơn vị sự nghiệp công lập khác; Viện kiểm sát quân sự trung ương;...Viện kiểm sát nhân dân tối cao có Viện trưởng; các Phó Viện trưởng; Kiểm sát viên; Kiểm tra viên; Thủ tướng, các Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra; Điều tra viên; công chức khác, viên chức và người lao động khác.

+ Tổ chức bộ máy của Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh gồm có: Uỷ ban Kiểm sát; Văn phòng, Các phòng và tương đương.

+ Tổ chức bộ máy của Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện gồm có: văn phòng và các phòng hoặc các bộ phận công tác và bộ máy giúp việc.

- Chức năng của Tòa án nhân dân là xét xử và thực hành quyền tư pháp.

- Chức năng của Viện kiểm sát nhân dân là thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.

- Nguyên tắc hoạt động của Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân ở Việt Nam: tập trung thống nhất có sự phân công, phân cấp quản lí. Hoạt động của cơ quan tư pháp nhằm đảm bảo khách quan, công bằng, công lí.

- Trách nhiệm công dân: Công dân cần có thái độ phê phán, đấu tranh với những hành vi chống trả Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.