2. Bài 13. Độ to và độ cao của âm

Lý thuyết

>> Xem chi tiết: Lý thuyết Độ to và độ cao của âm - Khoa học tự nhiên 7

Phương pháp giải:

Nghe nhạc phát ra từ đàn ghita và cảm nhận

Lời giải chi tiết:

Âm mà ta nghe được phát ra từ dây số 1 và dây số 6 của dây đàn ghita có điểm khác nhau là:

+ Dây số 1 nghe âm thanh trong hơn dây số 6

+ Dây số 1 và dây số 6 phát ra âm thanh to nhỏ khác nhau

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh

Biên độ dao động là khoảng cách từ vị trí ban đầu (cân bằng) đến vị trí xa nhất của dao động (đỉnh của hình sóng)

Lời giải chi tiết:

Từ hình 13.2b và hình 13.2c, ta thấy biên độ dao động của hình 13.2b lớn hơn biên độ dao động của hình 13.2c

=> Mối quan hệ giữa biên độ của sóng âm và biên độ của nguồn âm: biên độ càng lớn, nguồn âm phát ra càng mạnh và ngược lại, biên độ càng nhỏ thì nguồn âm phát ra càng bé

Phương pháp giải:

Quan sát hình vẽ và trả lời

Lời giải chi tiết:

Từ hình 13.2b và 13.2c, ta thấy độ to của hình 13.2b lớn hơn độ to hình 13.2c.

Phương pháp giải:

Dựa vào đáp án câu 1

Lời giải chi tiết:

Mối quan hệ giữa biên độ của sóng âm với độ to của âm: Biên độ càng lớn thì độ to càng lớn và ngược lại, biên độ càng nhỏ thì độ to càng nhỏ.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức thực tiễn

Lời giải chi tiết:

Khi gảy đàn hoặc đánh trống, muốn âm phát ra to hơn thì ta sẽ gảy mạnh vào dây đàn hoặc đánh trống mạnh vào giữa của mặt trống để phát ra âm to nhất

Khi gảy mạnh hoặc đánh mạnh vào trống thì biên độ dao động của dụng cụ lớn, từ đó dụng cụ sẽ phát ra độ to lớn.

Phương pháp giải:

Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây

=> Biểu thức mối liên hệ giữa tần số f (Hz), thời gian t (s) và số dao động N là: \(f = \frac{N}{t}\)

Lời giải chi tiết:

Một giây, đàn ghita dao động 880 lần, nên tần số do đàn ghita phát ra là 880 Hz.

Phương pháp giải:

Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây

=> Biểu thức mối liên hệ giữa tần số f (Hz), thời gian t (s) và số dao động N là: \(f = \frac{N}{t}\)

Lời giải chi tiết:

Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây

Đổi 1 phút = 60 s

Từ biểu thức \(f = \frac{N}{t} \Rightarrow N = f.t = 100.60 = 6000\)(dao động)

Phương pháp giải:

Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây

=> Biểu thức mối liên hệ giữa tần số f (Hz), thời gian t (s) và số dao động N là: \(f = \frac{N}{t}\)

Lời giải chi tiết:

Từ đề bài, ta có:

N = 3300 dao động

t = 10 s

Tần số dao động của cánh con ong là:

\(f = \frac{N}{t} = \frac{{3300}}{{10}} = 330(Hz)\)

Biết tần số của sóng âm được xác định bằng số dao động trong một giây. Trên màn hình dao động kí, nếu số đường biểu diễn dao động mau thì tần số của sóng âm lớn, số đường biểu diễn dao động thưa thì tần số dao động của sóng âm nhỏ.

Phương pháp giải:

Tần số của nguồn âm càng lớn (nhỏ), thì tần số của sóng âm tạo ra càng lớn (nhỏ).

Lời giải chi tiết:

Trong hình 13.4b số đường biểu diễn dao động mau hơn ở hình 13.4a => tần số dao động của sóng âm ở hình 13.4b lớn hơn tần số dao động của sóng âm ở hình 13.4a.

Nhận xét: số đường biểu diễn dao động càng mau (thưa), tần số dao động của sóng âm càng lớn (nhỏ), thì tần số dao động của nguồn âm càng lớn (nhỏ).

Phương pháp giải:

Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng to.

Lời giải chi tiết:

Hình 13.4b có tần số lớn hơn nên âm phát ra cao hơn.

Hình 13.4a có tần số nhỏ hơn nên âm phát ra thấp hơn

Phương pháp giải:

Dựa vào lời giải của câu 1 và câu 2 để rút ra mối quan hệ

Lời giải chi tiết:

Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.

Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ.

Phương pháp giải:

Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây

=> Biểu thức mối liên hệ giữa tần số f (Hz), thời gian t (s) và số dao động N là: \(f = \frac{N}{t}\)

Lời giải chi tiết:

a) Tần số dao động của cánh muỗi là:

\(f = \frac{N}{t} = \frac{{3000}}{5} = 600(Hz)\)

Tần số dao động của cánh con ong là:

\(f = \frac{N}{t} = \frac{{4950}}{{15}} = 330(Hz)\)

Vậy con muỗi vỗ cánh nhanh hơn con ong.

b) Âm phát ra khi vỗ cánh của con muỗi cao hơn con ong.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tiễn

Lời giải chi tiết:

+ Khi vặn dây đàn ghita căng nhiều, dao động của dây đàn nhanh, âm phát ra cao, tần số dao động lớn

+ Khi vặn dây đàn ghita căng ít, dao động của dây đàn chậm, âm phát ra thấp, tần số dao động nhỏ

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tiễn

Tần số dao động càng lớn thì âm càng bổng

Tần số dao động càng nhỏ thì âm càng trầm

Lời giải chi tiết:

+ Lời nói nhỏ có độ to là 20 dB (âm trầm)

+ Tiếng nhạc lớn có độ to là 80 dB (âm bổng)