1. Bài 2. Yêu thương con người SBT Giáo dục công dân 6

Quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết mỗi hình ảnh nói lên điều gì về lòng yêu thương con người. 

Phương pháp giải:

Em quan sát kĩ các hình ảnh và cho biết những người trong ảnh đang làm gì?

Lời giải chi tiết:

- Hình 1: Một chiến sĩ công an đang bế một em bé, cứu em bé thoát khỏi nước lũ dâng cao.

- Hình 2: Một bạn nhỏ đang giúp một cụ già qua đường

- Hình 3: Hiến máu

- Hình 4: Giúp một người gặp tai nạn dựng lại xe.

- Hình 5: Lực lượng công an và quân đội cứu trợ lương thực, thực phẩm cho nhân dân vùng lũ lụt

- Hình 6: Khi tham gia di chuyển bằng xe buýt, thanh niên nhường ghế cho người già, phụ nữ có thai và trẻ em.

Tìm 5 biểu hiện của yêu thương con người và 5 biểu hiện không yêu thương con người.

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và tìm những biểu hiện tương ứng để điền vào bảng.

Lời giải chi tiết:

Trong những việc làm sau, việc nào nên làm và việc nào không nên làm?

(Đánh dấu X vào ô tương ứng)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các hành vi, việc làm và đánh dấu vào ô thích hợp

Lời giải chi tiết:

Hành vi, việc làm nào dưới đây không phải là yêu thương con người?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Chăm sóc mẹ khi mẹ bị ốm.

B. Làm bài tập giúp bạn khi bạn không làm kịp.

C. Dành tiền lì xì năm mới ủng hộ nhân dân vùng lũ lụt.

D. Nhường chỗ cho phụ nữ có thai trong xe buýt

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các đáp án và cho biết hành vi nào không thể hiện sự yêu thương con người.

Lời giải chi tiết:

Theo em, hành vi, việc làm không phải là yêu thương con người là làm bài tập giúp bạn khi không làm kịp.

Chọn B.

Đọc câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi:

BÁC HỒ TẮM CHO TRẺ EM VIỆC BẮC

 Hơn một năm xa Tổ quốc, trải qua ngót ba chục nhà tù của Tưởng Giới Thạch gần khắp Quảng Tây, Bác Hồ trở về Pác Bó cuối năm 1944.

Nhìn thấy việc giữ vệ sinh nước ăn và nơi ở chưa được dân ở đây chú ý, Bác bảo chúng tôi cùng Bác bắt tay dọn dẹp. Một buổi sáng, Bác bảo các cháu xếp hàng đi ra phía khe nước.

Người tự tay cởi quân áo cho các cháu bé, lần lượt tắm rửa, kì cọ cho từng cháu. Chúng vừa tắm, vừng vui đùa bắn cả nước vào Bác.

Trong số bọn yter được Bác tắm cho hôm đó có cháu Thân bị chốc đầu, tóc dính bết. Tắm gội xong, Bác còn làm thuốc đắp cho cháu. Thuốc xót, thấy cháu kêu, Bác Hồ dỗ dành ngọt ngào:

- Không saao, chỉ một lát là hết xót ngay thôi cháu ạ!

Rồi Bác nói với đám thanh niên chúng tôi đứng quanh đó.

- Các cô các chú, vợ chồng còn trẻ phải giữ gìn quan năm sạch sẽ cho con cái, bệnh ghẻ lây nhanh lắm đấy, thật khổ cho cháu tôi.

Chúng tôi im lặng, cảm động. Trông thấy mấy cháu mặc quần áo bẩn và rách, Bác không vui:

- Các cahsu này con cô chú nào đây? Lấy áo sạch thay cho trẻ, còn quần áo bẩn mang đi giặt, chỗ nào rách thì khâu lại.

Có một bà cố gần một trăm tuổi, nghe vậy xuýt xoa thán phục nói:

- Ông già này là con người quý giá lắm đấy!

Rồi bà cố bảo bố tôi bưng một bát cháo có đánh trứng gà lại mời Bác Hồ.

Bác tỏ vẻ không bằng lòng:

- Các đồng chí làm cách mạng, tôi cũng làm cách mạng, tại sao tôi được ăn đặc biệt hơn các đồng chí?

Và người đứng dậy bê bát cháo trứng gà mời bà cố ăn rồi nói:

- Đây mới là người cần được đặc biệt bồi dưỡng. Bà đã sống gần trăm tuổi rồi, khổ cực nhiều, cần ăn cho khỏe để sống đến ngày đất nước độc lập vui hưởng thái bình.

Thật bình dị, mà rất đỗi thân quen!

(Theo 117 chuyện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh,

NXB Chính trị Quốc gia, 2007)

a. Bác Hồ đã thể hiện lòng yêu thương con người như thế nào qua câu chuyện trên?

b. Tấm lòng của Bác Hồ đối với cụ già và trẻ em có ý nghĩa như thế nào?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu chuyện “Bác Hồ tắm cho trẻ em Việt Bắc” để trả lời các câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a. Trong câu chuyện, lòng yêu thương con người của Bác Hồ được thể hiện ở những chi tiết:

- Bác tự tay tắm cho những em nhỏ

- Bác làm thuốc đắp cho bé Thân bị chốc đầu, dỗ dành khi Thân kêu xót.

- Bác khuyên nhủ cha mẹ phải giữ gìn sự sạch sẽ cho con cái

- Bác không vui vì thấy mấy cháu bé mặc quần áo bẩn và rách.

- Bác mời bà cố ăn bát cháo đánh trứng gà và nói đó mới là người cần được đối đãi đặc biệt.

b. Tấm lòng của Bác Hồ đối với cụ già và trẻ em thể hiện lòng yêu thương con người. Tấm lòng ấy giúp cho những người được đón nhận tình yêu thương cảm thấy ấm áp, trân trọng và càng thêm kính phục Bác.

Trong các câu ca dao, tục ngữ sau, câu nào nói về lòng yêu thương con người?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Ăn cây nào rào cây ấy

B. Lá lành đùm lá rách

C. Chết vinh còn hơn sống nhục

D. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

E. Chia ngọt sẻ bùi

G. Nhường cơm xẻ áo

H. Chị ngã em nâng

I. Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ từng câu ca dao, tục ngữ và cho biết chúng nói về điều gì? Từ đó chọn đáp án đúng.

A. Ăn cây nào rào cây ấy

=> Khuyên con người phải biết nhớ ơn những người đã giúp đỡ mình.

B. Lá lành đùm lá rách

=> Nói về sự giúp đỡ, đùm bọc lẫn nhau.

C. Chết vinh còn hơn sống nhục

=> Nói về việc phải giữ gìn danh dự, thanh danh của bản thân

D. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

=> Khuyên con người phải biết ghi nhớ công ơn của thế hệ cha ông.

E. Chia ngọt sẻ bùi

=> Nói về sự chia sẻ, giúp đỡ nhau của con người.

G. Nhường cơm xẻ áo

=> Nói về sự chia sẻ, giúp đỡ nhau của con người.

H. Chị ngã em nâng

=> Nói về tình cảm thương yêu giữa chị và em.

I. Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

=> Khuyên con người phải biết yêu thương đồng bào, những người sống trong cùng một đất nước

Lời giải chi tiết:

Những câu ca dao, tục ngữ mói về lòng yêu thương con người là: B, E, G, H, I

B. Lá lành đùm lá rách

E. Chia ngọt sẻ bùi

G. Nhường cơm xẻ áo

H. Chị ngã em nâng

I. Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

Ông B là một người khỏe mạnh và tốt bụng trong thôn H. Nhưng trong một lần xây nhà, giàn giáo đổ sập, khiến ông bị ngã và bị thương ở chân. Sau một thời gian đi chữa, vết thương lành lặn, nhưng cũng từ đó ông phải đi tập tễnh. Mỗi lần thấy ông, một số trẻ em trong thôn lại chế giễu, nhại dáng đi của ông.

a. Em có nhận xét gì về hành vi của một số trẻ em trong tình huống trên?

b. Em sẽ làm gì nếu chứng kiến cảnh chế giễu của các trẻ em trên?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ tình huống và đưa ra nhận xét, cách ứng xử phù hợp.

Lời giải chi tiết:

a. Hành vi của một số trẻ em đối với ông B trong tình huống trên là hành vi thể hiện sự thiếu tôn trọng, không phải là hành vi đúng.

b. Nếu chứng kiến cảnh chế giễu của các trẻ em trên, em sẽ ngăn các bạn ấy lại và nói với các bạn ấy rằng mỗi người đều cần được tôn trọng. Các bạn ấy làm như vậy là sai, không biết yêu thương những người xung quanh.

Một buổi chiều mùa hè nắng gắt, Mạnh đang cùng các bạn đi trên đường gần thị trấn thì thấy một bà cụ đang ngồi ven đường. Nhìn bà cụ rất mệt mỏi, mặt tái mét. Thấy vậy, Mạnh bảo các bạn dừng xe, hỏi han bà mấy câu mới biết bà cụ bị say nắng không thể đi được nữa. Thấy vậy, Mạnh nói các bạn cùng đỡ bà ngồi lên xe của mình, rồi cùng các bạn đưa bà về nhà.

a. Em có nhận xét gì về việc làm của Mạnh?

b. Theo em, vì sao Mạnh lại có việc làm tốt như vậy?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ tình huống và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a. Việc làm của Mạnh thể hiện tình yêu thương con người. Bạn ấy đã không ngần ngại trời nắng gắt để giúp đỡ bà cụ đang gặp khó khăn. Hành động đó là một hành động đẹp.

b. Theo em, Mạnh có việc làm tốt như vậy là vì bạn có được tình yêu thương.

Hãy tự nhận xét bản thân về những việc em đã làm được và những việc chưa làm được thể hiện tình yêu thương con người:

Phương pháp giải:

Em liên hệ bản thân và tự nhận xét bản thân mình để hoàn thiện bảng.

Lời giải chi tiết:

Theo em, vì sao mỗi chúng ta cần phải có lòng yêu thương con người?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Theo em, chúng ta cần phải có lòng yêu thương con người vì chỉ khi có tình yêu thương con người, mỗi cá nhân mới biết cách sống đẹp hơn, sẵn sàng làm những điều tốt đẹp nhất vì người khác. Đồng thời, xã hội cũng trở nên lành mạnh, trong sáng và tốt đẹp hơn.

Lòng yêu thương con người có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người và đối với xã hội?

Phương pháp giải:

Em dựa vào kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của lòng yêu thương con người:

- Lòng yêu thương con người là tình cảm quý giá, một giá trị nhân văn và là truyền thống quý báu của dân tộc mà mỗi chúng ta cần phải gìn giữ và phát huy.

- Tình yêu thương con người giúp mỗi cá nhân biết sống đẹp hơn, sẵn sàng làm những điều tốt đẹp nhất vì người khác.

- Tình yêu thương con người làm cho xã hội lành mạnh, trong sáng và ngày càng tốt đẹp hơn.