Đề số 9 - Đề kiểm tra học kì 1 (Đề thi học kì 1) – Tiếng Việt 5

Đề bài

I. ĐỌC HIỂU

HAI CÁI QUẠT

Thằng Quạt Cọ làm gi có gió. Xưa nay nó toàn mượn tay người khác để lấy tiếng cho mình. Đúng là cái thằng cơ hội. Quạt Điện thường nói với cô Bóng Đèn như vậy. Khổ thân cho Quạt Cọ, chẳng trêu ghẹo gì mà cứ bị rỉa rói luôn. Đêm đến thì nằm co ro một mình trên nóc tủ. Trời oi bức ngột ngạt mà vẫn luôn có cảm giác lạnh thấu xương.

Cho đến một hôm, trời tối đã rất lâu mà Bóng Đèn vẫn không bật sáng. Cả mấy gian nhà tối đen như mực. Nóng bức đến phát rồ lên được. Chiều tối, ông chủ về. Mồ hôi nhễ nhại như vừa nhúng dưới suối lên. Chẳng kịp bỏ mũ ra, ông chủ đã chạy ngay đến chỗ ổ điện. Quạt Cọ nghe rõ tiếng ngón tay ông chủ bật từng công tắc, hộp số. Nhưng Bóng Đèn vẫn tối om. Quạt Điện trên trần nhà vẫn không nhúc nhích.

Biết là mất điện, ông chủ tìm đến Quạt Cọ. Sau khi phủi phủi lớp bụi lâu ngày bám đầy trên áo xống, cầm Quạt Cọ, ông chủ quạt lấy quạt để. Thằng con ông chủ ngồi xích lại gần bố, cứ luôn mồm :

- Bố quạt mạnh vào. Con nóng quá. Hôm nay không có cái Quạt Cọ này, khéo bố con mình chết ngốt mất.

Nghe bố con ông chủ nói vậy, Quạt Điện bị chạnh lòng tự ái. Nó định bước xuống giằng trong tay ông chủ cái Quạt Cọ vứt đi. Nhưng sợi dây đã cột chặt nó vào xà ngang. Biết mình là kẻ vô dụng, đêm đó, lần đầu tiên trong đời, nó thấy cay tê nơi sống mũi. Định bụng hôm sau sẽ cho gió mạnh như bão, để Quạt Cọ hết "nghi ngoe".

Nhưng tiếc thay, mấy hôm liền đều mất điện. Ồng chủ chẳng còn ngó ngàng gì đến nó nữa, mà cứ luôn tay cầm cái Quạt Cọ. Quạt Điện như nhận ra điều gì đó, nó cứ ấp a ấp úng, định xin lỗi Quạt Cọ.

(Theo báo Thiếu niên Tiền phong)

Khoanh tròn chữ cái trước câu trả lời đúng :

Câu 1. Quạt Điện nghĩ gì về Quạt Cọ ?

a. Cho rằng Quạt Cọ là đồ cơ hội, vô tích sự.

b. Cho rằng Quạt Cọ là kẻ lười biếng.

c. Cho rằng Quạt Cọ là kẻ hay trêu ghẹo người khác.

Câu 2. Vì sao bố con ông chủ lại cần đến Quạt Cọ ?

a. Vì mất điện.

b. Vì Quạt Điện bị hỏng.

c. Vì Quạt Điện bị sợi dây cột chặt vào xà ngang.

Câu 3. Khi đã hiểu ra "điều gì đó", Quạt Điện định làm gì ?

a. Bước xuống, giằng lấy Quạt Cọ trong tay ông chủ định vứt đi.

b. Ấp a ấp úng, định xin lỗi Quạt Cọ.

c. Cho gió mạnh như bão để thổi bay Quạt Cọ.

Câu 4. Câu chuyện muốn nói với em điều gì ?

a. Khi có điện thì dùng quạt điện, khi mất điện thì dùng quạt cọ.

b. Nên sử dụng cả hai loại quạt.

c. Mỗi đồ vật có tác dụng tiện ích khác nhau. Chớ nên coi thường những vật dụng đơn giản, rẻ tiền.

II. LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Câu 1. Chọn các đại từ trong ngoặc đơn để điền vào chỗ trống cho đoạn hội thoại sau : (nó, cô, cậu ta, anh ấy, cậu ấy, tôi, cháu, chị ấy)

Quạt Điện nói chuyện với Bóng Đèn :

- Bóng Đèn ơi !... hối hận lắm... phải làm gì để xin lỗi Quạt Cọ đây ?

- … nghĩ thế nào thì làm như thế !

- … ơi, liệu... có tha thứ cho... không ?

- Quạt Cọ không phải là người cố chấp... sẽ tha thứ cho...

- …cảm ơn... ạ !

Câu 2. Tìm từ đồng nghĩa với từ vô dụng.

Câu 3. Trong câu : "Bác Quạt Cọ không phải là người cố chấp đâu.", em hiểu "người cố chấp" là người như thế nào?

III. CẢM THỤ VĂN HỌC

Quạt Điện đã nhận ra điều gì ? Đặt mình vào vai Quạt Điện, em hãy tưởng tượng và ghi lại những suy nghĩ của mình để đi đến quyết định phải xin lỗi Quạt Cọ.

IV. TẬP LÀM VĂN

Câu 1. Hãy tưởng tượng cô Bóng Đèn trong câu chuyện trên đã thuyết phục cho Quạt Điện hiểu rằng : Quạt Cọ như mọi vật xung quanh đều có ích. Em hãy viết lại lời cô Bóng Đèn.

Câu 2. Mỗi bộ phận trên cơ thể đều quan trọng. Nhưng bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay trong câu chuyện Lão Miệng lại cho rằng lão Miệng chẳng đem lại lợi ích gì. Đặt mình vào vai lão Miệng, em hãy viết một đoạn văn ngắn thuyết phục mọi người hiểu rằng mình không phải là người vô dụng. (Gợi ý lời mở đầu đoạn văn : "Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay ơi…”)

Lời giải chi tiết

I. ĐỌC HIỂU

II. LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Câu 1. Thứ tự cần điền : cô, cháu, cháu, cậu, cô, cậu ấy, cháu, cậu ấy, cậu, cháu, cô.

Quạt Điện nói chuyện với Bóng Đèn :

- Bóng Đèn ơi ! Cháu hối hận lắm cháu phải làm gì để xin lỗi Quạt Cọ đây ?

- Cháu nghĩ thế nào thì làm như thế !

- Cô ơi, liệu cậu ấy có tha thứ cho cháu không ?

- Quạt Cọ không phải là người cố chấp cậu ấy sẽ tha thứ cho cháu.

- Cháu cảm ơn cô ạ !

Câu 2. Đồng nghĩa với vô dụng là: vô tích sự

Câu 3. Người cố chấp là ngưòi không chịu bỏ qua lỗi lầm của người khác.

III. CẢM THỤ VĂN HỌC

Tham khảo : Mình đã định hôm nay có điện thì sẽ cho Quạt Cọ biết tay. Thế mà, điện mãi chẳng có. Mình phát điên lên mất ! Những lúc không có điện, mình chẳng làm được gì. Còn Quạt Cọ, nó vẫn đang cần mẫn làm việc. Không có điện, mà lại thiếu Quạt Cọ thì ai cũng chết ngột. Lâu nay, mình vẫn cho nó là kẻ vô tích sự, là đồ sống bám. Mình đã nghĩ sai rồi. Những lúc mất điện như thế này, mình cũng chỉ là kẻ vô dụng. Thật xấu hổ quá ! Giờ mới biết hoá ra đã sinh ra ở đời, ai cũng có ích. Phải xin lỗi Quạt Cọ thôi. Đúng rồi, đợi lúc ông chủ đi vắng, Quạt Cọ nghỉ tay, mình sẽ đến xin lỗi bạn ấy, chắc chắn là thế rồi.

IV. TẬP LÀM VĂN

Đề bài 1.

Tham khảo : Quạt Điện này ! Mấy ngày hôm nay mất điện, cô biết cháu thật sự khổ tâm và day dứt. Mất điện, hai cô cháu mình không thể làm gì giúp ông chủ được. Cô thì không thể toả sáng để xua tan bóng tối. Còn cháu thì cũng không thể dùng đôi cánh của mình để thổi tung cái nóng bức ngột ngạt mùa hè. Những lúc như thế này chỉ có Quạt Cọ cần mẫn làm việc, mang lại luồng gió mát cho bố con ông chủ. Nếu có điện, cháu sẽ thoả sức làm tốt công việc của mình. Còn Quạt Cọ sẽ lại nằm khoèo trên nóc tủ. Cháu thấy đấy, mỗi chúng ta đều có công việc của mình và ai cũng đều có ích. Chúng ta hãy cùng nhau làm việc để giúp ích cho mọi người.

(Theo Lê Thị Thanh Tâm)

Đề bài 2.

Tham khảo : Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay ạ ! Mấy ngày hôm nay, mọi người cứ trách móc tôi, cho tôi là kẻ vô tích sự, tôi buồn lắm !

Các bạn nhất loạt không làm gì. Thế là tôi chẳng có gì ăn, đang lả đi rồi đây. Còn các bạn thấy thế nào ? Tôi thấy các bạn cũng rã rời như tôi. Cứ như vậy thì tất cả chúng ta sẽ chết mất. Các bạn dành chút thòi gian nghe tôi nói nhé !

Các bạn có đồng ý với tôi rằng, mỗi người trong các bạn đều làm những công việc khác nhau và cũng đều rất quan trọng. Còn tôi, các bạn nói rằng tôi là kẻ chỉ biết hưởng thụ, không vất vả gì. Những lúc các bạn mệt mỏi, rã rời, không muốn làm việc gì, các bạn có biết vì sao không ? Là do tôi không được ăn đấy ! Khi tôi ăn, chính là tôi đã giúp các bạn có chất dinh dưỡng để duy trì sự sống. Nếu tôi không được ăn bác Tai sẽ ù đi, chẳng nghe thấy gì. Cô Mắt sẽ mờ đi, chẳng còn nhìn rõ gì. Cậu Chân, cậu Tay sẽ bủn rủn, chẳng giơ lên nổi. Tôi không phải là kẻ vô ích, phải không các bạn ! Các bạn đừng hiểu lầm tôi nhé ! Chúng ta hãy cùng nhau đoàn kết làm việc, cùng sống vui vẻ và có ích nhé !