Thực hành tiếng Việt bài 3

Câu 1

Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm phó từ trong các câu sau. Cho biết chúng đi kèm từ loại nào và bổ sung ý nghĩa gì cho từ trung tâm

a) Con vật khủng khiếp quá! (Véc-nơ)

b) Đúng là tàu đang đỗ ở chỗ nước trong… (Véc-nơ)

c) Vòi và đuôi bạch tuộc có khả năng mọc lại. (Véc-nơ)

d) … Anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. (Brét-bơ-ry)

Phương pháp giải:

Đọc và xác định phó từ

Lời giải chi tiết:

a) Phó từ quá đi kèm tính từ khủng khiếp, bổ sung ý nghĩa chỉ mức độ cho từ trung tâm

b) Phó từ đang đi kèm động từ đỗ chỉ thời gian tiếp diễn.

c) Phó từ lại đi kèm động từ mọc chỉ sự lặp lại.

d) Phó từ đừng, đến đi kèm động từ để tâm chỉ sự phủ định và mục đích được nói tới

Câu 2

Câu 2 (trang 70, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm số từ trong những câu dưới đây. Xác định nghĩa mà số từ bổ sung cho danh từ trung tâm. Chỉ ra hiện tượng biến đổi thanh điệu hoặc phụ âm đầu ở một số yếu tố cấu tạo trong các số từ là từ ghép.

a) Ở bên phải cửa sổ xuất hiện bảy con bạch tuộc nữa. (Véc-nơ)

b) Ở đó đã tập hợp chừng hai mươi người cầm rìu sẵn sàng chiến đấu. (Véc-nơ)

c) Cuộc chiến đấu kéo dài mười lăm phút. (Véc-nơ)

d) … Căn Háp có hệ thống liên lạc phụ thứ hai và thứ ba. (En-đi Uya)

Phương pháp giải:

Đọc và xác định số từ

Lời giải chi tiết:

a) Số từ: bảy chỉ số lượng cho danh từ trung tâm “bạch tuộc”.

b) Số từ: hai mươi chỉ số lượng cho danh từ trung tâm “người”.

c) Số từ: mười lăm bổ sung ý nghĩa thời gian cho danh từ trung tâm “cuộc chiến đấu”.

d) Số từ: hai, ba chỉ thứ tự cho danh từ trung tâm “hệ thống liên lạc phụ”.

Câu 3

Câu 3 (trang 70, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Các tổ hợp “số từ + danh từ” in đậm trong những câu dưới đây (trích văn bản Bạch tuộc của Véc-nơ) giúp em hình dung về loài bạch tuộc như thế nào?

a) Đó là một con bạch tuộc dài chừng tám mét.

b) Thân nó hình thoi phình ở giữa, là một khối thịt nặng chừng hai mươi, hai lăm tấn.

c) Con quái vật có tám vòi thì bảy vòi đã bị chặt đứt.

Phương pháp giải:

Đọc và hình dung theo trí tưởng tượng của em

Lời giải chi tiết:

a) Tổ hợp “số từ + danh từ” cho biết chiều dài thân hình của con bạch tuộc là rất lớn.

b) Tổ hợp “số từ + danh từ” cho biết khối lượng bạch tuộc, giúp em hình dung ra một loài vật khổng lồ và nguy hiểm.

c) Tổ hợp “số từ + danh từ” cho biết số vòi bị chặt đứt của con bạch tuộc, qua đó hình dung về thương tật của con vật cũng như sự chiến đấu dũng cảm của con người

Câu 4

Câu 4 (trang 70, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) nêu cảm nghĩ của em sau khi học văn bản Bạch tuộc (Véc-nơ), trong đó có sử dụng phó từ và số từ. Xác định nghĩa mà phó từ, số từ bổ sung cho danh từ trung tâm trong đoạn văn đó.

Phương pháp giải:

Nêu cảm nghĩ của em, chú ý sử dụng phó từ và số từ

Lời giải chi tiết:

Bạch tuộc là một trích đoạn rất hay mô tả sinh động cuộc chiến giữa con người với thiên nhiên. Cách thuyền trưởng Nemo và những người trên tàu chiến đấu với con bạch tuộc đã dạy cho em ba bài học lớn. Bài học thứ nhất là hãy dũng cảm và kiên cường khi gặp phải khó khăn thử thách. Bài học thứ hai là bài học về sự đoàn kết, kề vai sát cánh cùng chiến đấu vượt qua gian nan. Bài học thứ ba, cũng là bài học lớn nhất, đó là phải sống hòa hợp và biết ơn môi trường sống, mẹ thiên nhiên, không ngừng khám phá tìm tòi những điều kỳ bí xung quanh.

Chú thích:

- Phó từ: rất chỉ mức độ, đã chỉ thời gian

- Số từ: in đậm

+ một: bổ sung ý nghĩa số lượng cho danh từ trung tâm “trích đoạn”

+ nhất: bổ sung ý nghĩa thứ tự cho danh từ trung tâm “bài học”

+ hai: bổ sung ý nghĩa thứ tự cho danh từ trung tâm “bài học”

+ ba: bổ sung ý nghĩa thứ tự cho danh từ trung tâm “bài học”