1. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Đọc văn bản sau:

PHÁT RẢY DỌN RUỘNG, ĐI RỪNG SĂN THÚ

(Trích "Đăm Săn")

Đăm Săn nghỉ một ngày, ngơi một đêm, ở thêm một chiều một sáng. Chàng gọi ĐĂM SĂN: Hỡi bà con dân làng, hỡi các em, các cháu! Hội hè đã vẫn, bây giờ chúng ta phải lo việc làm ăn, sửa sang ruộng rẫy, kẻo hụt muối, thiêu thuốc, đến quả kênh , củ ráy cũng không có mà ăn. (nói với tôi tớ) Bở các con, chúng ta hãy đi phát rẫy, dọn ruộng, hãy đi rừng săn thú nào.

Thế là họ ra đi tìm rừng làm một cái rầy bảy vạt núi. Họ đã phát xong cỏ, đồn xong cây. Ít lâu sau đó họ đốt, rồi ai làm có cứ làm, ai cảo cứ cào.

TỐI TỚ: Ái chà! thế mà chúng ta đã làm có xong, cũng đã cào dọn xong rồi đó.

Mưa rào rồi, bớ anh em, ta đi tria nào.

ĐĂM SĂN: Khoan, khoan, ở các con. Hãy chờ ta lên ông Trời xin giống về đã.

Nói rồi Đăm Săn ra đi

ĐĂM SĂN: Ông ơi! ới ông ơi! Thả thang xuống cho cháu.

Ông Trời thả xuống một cái thang vàng, Đăm Săn leo lên.
ÔNG TRỜI: Cháu lên có việc gì đó? Gắp lắm hả?

ĐĂM SĂN: Không có chuyện gì gấp đâu ông ơi. Châu chỉ lên xin ông lúa giống thôi.

Ông Trời lấy lúa giống cho Đâm Sân. Ông cho đủ thứ, mỗi thứ một hạt, mỗi thứ một hạt.

ĐĂM SĂN: Ông ơi, từng này sao đủ trịa?

ÔNG TRỜI: Sao lại không dù? Cháu cứ tria mỗi góc một thứ, mỗi góc một hạt là dù đây cháu ạ. Đăm Săn tụt xuống đất đi về. Về đến nơi chăng ra lệnh

ĐĂM SĂN: Ở nghìn chim sẻ, ở vạn chim ngói. Ở tất cả tôi tớ của ta, các người hãy một trăm người vạch luồng, một nghìn người chọc lỗ trịa đi.

Thế là đoàn người nườm nượp ríu rít gieo tria. Người kín đen như một đêm không trăng, như một mô tơ đen vừa nhuộm, ùn ùn như kiến, như mối.

TÔI TỚ: Chu cha! Thế mà trịa xong rồi đó ông ạ.

ĐĂM SĂN: Bây giờ chúng ta làm chỏi giữ rẩy đi.

Chỏi rầy làm xong. Đăm Săn ngủ lại để canh thủ rừng đến phá rầy, đuổi lũ két, lũ vẹt, trông chứng bày hươu nai, lợn rừng, gà rừng, chim sẻ, chim ngói. Còn H'Nhĩ, H'Bhĩ người thì ngồi may ao ở chòi phía đông, người thì ngồi dưới gầm nhà dệt vai.

Đăm Săn nghỉ một ngày, ngơi một đêm, ở không thêm một chiều một sáng

ĐĂM SĂN: OY Blim làng Biô, ở Ý blò làng Blang, ở làng Kang, làng Ana, nori chôn nhau của những cô gái đẹp. Ở làng Hoh, làng Hun, nơi cất rồn của những

chàng trai xinh. Các người đi bắt voi về cho ta.

Y BLIM, Y BLO: Thưa ông, ông cản voi làm gì ạ?

ĐĂM SĂN: Ta muốn cùng các ngươi chiều đi câu, sảng đi bắt cả. Ăn mãi trâu bỏ ngắn rồi. Bây giờ ta muốn ăn con tôm con cua.

Y Blim, Y Blô đi bắt voi.

Y BLIM, Y BLO: O Dul, ở Dul, mày ân cây le. Chủ chúng mày, ông Đăm Săn nay muốn chúng mày dưa ông 1, mày ăn cây lồ ô đi bắt cá (hỏi Đăm

Săn) ở ông, ở ông, ông cho đồng bành nào? ĐĂM SĂN: Voi đực đóng bành mây, voi cái đóng bành guột.

Voi đóng bành rồi Đăm Săn leo lên ra đi. Người đi theo đông như bày cả tong

đặc như bày thiêu thân, ùn ùn như kiến như mỗi. Đoàn người đến một con suối. ĐĂM SĂN: Ở các con, ở các con, tháo bành voi, chúng ta xuống nước nào.

Đoàn người xuống nước. Tức thì cua chết đầy bở, tôm chết đặc suối, cá sấu trong hang, rắn hồ rắn mai đều kéo nhau nằm dài trên mặt đất

(Nguyễn Hữu Thầu sưu tầm, biên dịch, chỉnh li, Sử thi Ê-đê, Khan Đăm Săn và Khan Đăm Kteh Milan, tập II, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003) Chú thích:
Đăm Săn (hay còn gọi là Bài ca chàng Đăm Săn) là pho sự thì nói tiếng của người 1 đề Nữ thì Đâm Săn thường được điện xương theo lối kẻ khan, trong đó già làng vừa kể, hát, vừa sử dụng một một điều bổ để diễn tả câu chuyện bên bếp lửa nhiều đêm liền, trong các nhà đài, trên chải rửy vào dịp lễ hội hay lúc nông nhân. Nghe kể khan Đăm Săn là một truyền thống văn hóa của người Ê-đề. Sau khi đã chiến tháng Miao Grư. Đăm Săn trở nên một từ trường giàu mạnh, danh vang đến thần, tiếng lừng khắp núi. Nau những ngày ăn mường chiến thắng. Đăm Săn đã kêu gọi cả dân làng trồng giống lửa mới và bắt đầu tìm kiểm muông thủ, hải sản để phát triển cuộc sống

(1) Quả kênh hình thù như quả núc nác hạt và đen, trong đó nhân có thể ăn cứng đội được (2) Dúi. Đê tên gọi những con voi của Hơ Nhị. Đăm Săn

(3) Cả tong loài hươu mang cao giỏ chạy rất nhanh

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:

Câu 4: Phân tích yêu tổ nghệ thuật của sử thi (biện pháp tu từ, lời kể, giọng điệu, vân nhịp,...) được thể hiện trong đoạn trích.

Question

1. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Đọc văn bản sau:

PHÁT RẢY DỌN RUỘNG, ĐI RỪNG SĂN THÚ

(Trích "Đăm Săn")

Đăm Săn nghỉ một ngày, ngơi một đêm, ở thêm một chiều một sáng. Chàng gọi ĐĂM SĂN: Hỡi bà con dân làng, hỡi các em, các cháu! Hội hè đã vẫn, bây giờ chúng ta phải lo việc làm ăn, sửa sang ruộng rẫy, kẻo hụt muối, thiêu thuốc, đến quả kênh , củ ráy cũng không có mà ăn. (nói với tôi tớ) Bở các con, chúng ta hãy đi phát rẫy, dọn ruộng, hãy đi rừng săn thú nào.

Thế là họ ra đi tìm rừng làm một cái rầy bảy vạt núi. Họ đã phát xong cỏ, đồn xong cây. Ít lâu sau đó họ đốt, rồi ai làm có cứ làm, ai cảo cứ cào.

TỐI TỚ: Ái chà! thế mà chúng ta đã làm có xong, cũng đã cào dọn xong rồi đó.

Mưa rào rồi, bớ anh em, ta đi tria nào.

ĐĂM SĂN: Khoan, khoan, ở các con. Hãy chờ ta lên ông Trời xin giống về đã.

Nói rồi Đăm Săn ra đi

ĐĂM SĂN: Ông ơi! ới ông ơi! Thả thang xuống cho cháu.

Ông Trời thả xuống một cái thang vàng, Đăm Săn leo lên.
ÔNG TRỜI: Cháu lên có việc gì đó? Gắp lắm hả?

ĐĂM SĂN: Không có chuyện gì gấp đâu ông ơi. Châu chỉ lên xin ông lúa giống thôi.

Ông Trời lấy lúa giống cho Đâm Sân. Ông cho đủ thứ, mỗi thứ một hạt, mỗi thứ một hạt.

ĐĂM SĂN: Ông ơi, từng này sao đủ trịa?

ÔNG TRỜI: Sao lại không dù? Cháu cứ tria mỗi góc một thứ, mỗi góc một hạt là dù đây cháu ạ. Đăm Săn tụt xuống đất đi về. Về đến nơi chăng ra lệnh

ĐĂM SĂN: Ở nghìn chim sẻ, ở vạn chim ngói. Ở tất cả tôi tớ của ta, các người hãy một trăm người vạch luồng, một nghìn người chọc lỗ trịa đi.

Thế là đoàn người nườm nượp ríu rít gieo tria. Người kín đen như một đêm không trăng, như một mô tơ đen vừa nhuộm, ùn ùn như kiến, như mối.

TÔI TỚ: Chu cha! Thế mà trịa xong rồi đó ông ạ.

ĐĂM SĂN: Bây giờ chúng ta làm chỏi giữ rẩy đi.

Chỏi rầy làm xong. Đăm Săn ngủ lại để canh thủ rừng đến phá rầy, đuổi lũ két, lũ vẹt, trông chứng bày hươu nai, lợn rừng, gà rừng, chim sẻ, chim ngói. Còn H&#x27;Nhĩ, H&#x27;Bhĩ người thì ngồi may ao ở chòi phía đông, người thì ngồi dưới gầm nhà dệt vai.

Đăm Săn nghỉ một ngày, ngơi một đêm, ở không thêm một chiều một sáng

ĐĂM SĂN: OY Blim làng Biô, ở Ý blò làng Blang, ở làng Kang, làng Ana, nori chôn nhau của những cô gái đẹp. Ở làng Hoh, làng Hun, nơi cất rồn của những

chàng trai xinh. Các người đi bắt voi về cho ta.

Y BLIM, Y BLO: Thưa ông, ông cản voi làm gì ạ?

ĐĂM SĂN: Ta muốn cùng các ngươi chiều đi câu, sảng đi bắt cả. Ăn mãi trâu bỏ ngắn rồi. Bây giờ ta muốn ăn con tôm con cua.

Y Blim, Y Blô đi bắt voi.

Y BLIM, Y BLO: O Dul, ở Dul, mày ân cây le. Chủ chúng mày, ông Đăm Săn nay muốn chúng mày dưa ông 1, mày ăn cây lồ ô đi bắt cá (hỏi Đăm

Săn) ở ông, ở ông, ông cho đồng bành nào? ĐĂM SĂN: Voi đực đóng bành mây, voi cái đóng bành guột.

Voi đóng bành rồi Đăm Săn leo lên ra đi. Người đi theo đông như bày cả tong

đặc như bày thiêu thân, ùn ùn như kiến như mỗi. Đoàn người đến một con suối. ĐĂM SĂN: Ở các con, ở các con, tháo bành voi, chúng ta xuống nước nào.

Đoàn người xuống nước. Tức thì cua chết đầy bở, tôm chết đặc suối, cá sấu trong hang, rắn hồ rắn mai đều kéo nhau nằm dài trên mặt đất

(Nguyễn Hữu Thầu sưu tầm, biên dịch, chỉnh li, Sử thi Ê-đê, Khan Đăm Săn và Khan Đăm Kteh Milan, tập II, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003) Chú thích:
Đăm Săn (hay còn gọi là Bài ca chàng Đăm Săn) là pho sự thì nói tiếng của người 1 đề Nữ thì Đâm Săn thường được điện xương theo lối kẻ khan, trong đó già làng vừa kể, hát, vừa sử dụng một một điều bổ để diễn tả câu chuyện bên bếp lửa nhiều đêm liền, trong các nhà đài, trên chải rửy vào dịp lễ hội hay lúc nông nhân. Nghe kể khan Đăm Săn là một truyền thống văn hóa của người Ê-đề. Sau khi đã chiến tháng Miao Grư. Đăm Săn trở nên một từ trường giàu mạnh, danh vang đến thần, tiếng lừng khắp núi. Nau những ngày ăn mường chiến thắng. Đăm Săn đã kêu gọi cả dân làng trồng giống lửa mới và bắt đầu tìm kiểm muông thủ, hải sản để phát triển cuộc sống

(1) Quả kênh hình thù như quả núc nác hạt và đen, trong đó nhân có thể ăn cứng đội được (2) Dúi. Đê tên gọi những con voi của Hơ Nhị. Đăm Săn

(3) Cả tong loài hươu mang cao giỏ chạy rất nhanh

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:

Câu 4: Phân tích yêu tổ nghệ thuật của sử thi (biện pháp tu từ, lời kể, giọng điệu, vân nhịp,...) được thể hiện trong đoạn trích.

Accepted Answer

Sử thi Đăm Săn là tác phẩm tự sự dạng văn vần của dân tộc Ê-đê ở Tây Nguyên, được xem là một trong những tác phẩm lớn nhất trong kho tàng dân gian Việt Nam. Đoạn trích Phát rảy dọn rẫy, đi rừng săn thú thuộc phần cuối của sử thi Đăm Săn, kể về hành trình chinh phục nữ thần Mặt Trời của Đăm Săn. Trong đoạn trích, Đăm Săn đã trải qua nhiều thử thách khó khăn nhưng cuối cùng đã thành công trong việc thuyết phục Nữ Thần Mặt Trời kết duyên với mình. Đoạn trích đã khắc họa vẻ đẹp hùng tráng, phi thường của Đăm Săn - vị tù trưởng tài ba, dũng cảm, giàu lòng yêu thương và khát vọng chinh phục thiên nhiên, vũ trụ. Bên cạnh đó, đoạn trích cũng thể hiện niềm tin, ước mơ của người Ê-đê về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hòa hợp với thiên nhiên, vũ trụ. Về nghệ thuật, đoạn trích sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện. Lời kể của tác giả cũng vô cùng sinh động, hấp dẫn, giúp người đọc dễ dàng hình dung được khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ và hành trình gian khổ của Đăm Săn.

1. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Đọc văn bản sau: PHÁT RẢY DỌN RUỘNG, ĐI RỪNG SĂN THÚ (Trích "Đăm Săn") Đăm Săn nghỉ một ngày, ngơi một đêm, ở thêm một chiều một sáng. Chàng gọi ĐĂM SĂN: Hỡi bà con dân làng,...