Minhh Huyy Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên.
→ Đoạn trích thuộc thể loại truyện truyền kỳ (truyện kỳ ảo, có yếu tố hoang đường, huyền ảo, thể hiện qua chi tiết gặp thầy ở cõi tiên...).
Câu 2. Theo đoạn trích, tính cách nào của Tử Hư được Dương Trạm răn dạy và sửa đổi?
→ Tử Hư bị răn dạy và sửa đổi vì có tính hay kiêu căng.
Câu 3. Theo em, từ Hán Việt “kiềm thức” trong câu “Phạm Tử Hư quê ở Cẩm Giàng, là một người tuấn sáng hào mại không ưa kiềm thức” được hiểu nghĩa là gì?
→ “Kiềm thức” nghĩa là kiềm chế, tự kiềm chế bản thân, biết giữ mình.
→ Câu văn có nghĩa: Phạm Tử Hư là người hào hoa phong nhã, sống buông thả, không thích sự kiềm chế, gò bó bản thân.
Câu 4. Nêu hiệu quả nghệ thuật của chi tiết kì ảo được sử dụng trong đoạn trích.
→ Chi tiết kỳ ảo như xe ngọc bay trên không, gặp lại thầy ở chốn Thiên Tào góp phần:
- Làm tăng tính hấp dẫn, thú vị cho câu chuyện.
- Thể hiện ước mơ, niềm tin vào đạo lý làm người (sống có đức, có lòng tôn sư trọng đạo sẽ gặp may mắn, kỳ ngộ).
- Thể hiện đặc trưng của thể loại truyện truyền kỳ.
Câu 5. Từ những hành động và tình cảm của Tử Hư dành cho người thầy của mình, em có suy nghĩ gì về truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta?
→ Qua việc Tử Hư khắc ghi lời dạy của thầy, thay đổi bản thân, vui mừng khi gặp lại thầy ở cõi tiên, thể hiện tình cảm kính trọng, biết ơn sâu sắc, ta thấy:
- Truyền thống tôn sư trọng đạo là một nét đẹp đạo đức lâu đời của dân tộc Việt Nam.
- Người học trò không chỉ học chữ mà còn học đạo làm người từ thầy, luôn khắc ghi công ơn dạy dỗ.
phần II viết
câu 1
Nhân vật Phạm Tử Hư hiện lên trong đoạn trích là một người học trò có tài, có chí tiến thủ nhưng từng mang trong mình sự kiêu căng, tự phụ. Tuy nhiên, điều đáng quý ở Tử Hư là sự biết lắng nghe và thay đổi. Khi được thầy Dương Trạm răn dạy, chàng không phản ứng tiêu cực mà trái lại, biết sửa mình, tu dưỡng để trở thành người có phẩm hạnh. Điều này cho thấy Tử Hư là người có lòng cầu thị, có khát vọng hoàn thiện bản thân – phẩm chất quan trọng của người học trò chân chính. Mặc dù thi cử nhiều lần không đỗ, nhưng Tử Hư không từ bỏ mà vẫn kiên trì học tập, rèn luyện, chứng tỏ nghị lực bền bỉ và ý chí vượt khó. Đặc biệt, khi gặp lại thầy cũ trong tình huống kỳ ảo nơi cõi tiên, Tử Hư đã thể hiện niềm vui sướng tột độ, lập tức sắm rượu, thức ăn để mời thầy, và thành tâm hỏi han về đạo lý làm người. Điều này phản ánh tấm lòng biết ơn sâu sắc, tình cảm chân thành, gắn bó đối với người thầy đã dạy dỗ mình. Qua nhân vật Phạm Tử Hư, ta nhận ra vẻ đẹp của người học trò xưa: học không chỉ để đỗ đạt mà còn để rèn đạo đức, trọng nghĩa thầy trò – một truyền thống quý báu trong văn hóa dân tộc Việt Nam.
câu 2Xác Định Đúng Mục Tiêu: Hướng Đi Vững Chắc Cho Học Sinh Trong Học Tập và Cuộc Sống
Trong hành trình trưởng thành, việc xác định đúng mục tiêu đóng vai trò then chốt, không chỉ định hình con đường học tập mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống của mỗi học sinh. Mục tiêu, tựa như ngọn hải đăng, soi sáng, dẫn dắt chúng ta vượt qua những khó khăn, thử thách, hướng đến tương lai mong muốn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không phải ai cũng dễ dàng xác định và theo đuổi mục tiêu một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ đi sâu vào thực trạng, nguyên nhân, hậu quả của việc xác định sai mục tiêu, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực, giúp học sinh xây dựng và thực hiện mục tiêu đúng đắn trong học tập và cuộc sống.
Thực Trạng: Bức Tranh Đa Chiều Về Mục Tiêu Của Học Sinh
Thực tế cho thấy, việc xác định mục tiêu của học sinh hiện nay mang những sắc thái khác nhau, tạo nên một bức tranh đa chiều và phức tạp.
- Thiếu Mục Tiêu Rõ Ràng: Một bộ phận không nhỏ học sinh chưa xác định được mục tiêu cụ thể. Họ học tập một cách thụ động, thiếu động lực và định hướng rõ ràng. Việc học tập trở thành nghĩa vụ, thay vì niềm đam mê và sự khám phá.
- Mục Tiêu Áp Đặt: Nhiều học sinh theo đuổi mục tiêu do gia đình, thầy cô, hoặc xã hội áp đặt. Những mục tiêu này thường không phù hợp với sở thích, năng lực và đam mê cá nhân, dẫn đến sự chán nản, mất hứng thú và hiệu quả học tập thấp.
- Mục Tiêu Viển Vông, Không Thực Tế: Một số học sinh lại đặt ra những mục tiêu quá cao, vượt quá khả năng và nguồn lực hiện tại. Sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế gây ra áp lực, thất vọng và dễ dẫn đến bỏ cuộc.
- Mục Tiêu Ngắn Hạn, Thiếu Tầm Nhìn Dài Hạn: Nhiều học sinh chỉ tập trung vào những mục tiêu ngắn hạn như điểm số, kỳ thi trước mắt, mà không có kế hoạch và định hướng cho tương lai xa hơn. Điều này khiến họ dễ bị động, thiếu chuẩn bị cho những thay đổi và thử thách trong cuộc sống.
- Mục Tiêu Lệch Lạc, Chỉ Chú Trọng Vật Chất: Một bộ phận học sinh đặt nặng mục tiêu vật chất, tiền bạc, danh vọng, coi đó là thước đo thành công duy nhất. Họ có thể bỏ qua những giá trị đạo đức, nhân văn, thậm chí chấp nhận đánh đổi để đạt được mục tiêu bằng mọi giá.
- Mục Tiêu Tốt, Kế Hoạch Chưa Tốt: Một số học sinh có mục tiêu rõ ràng, nhưng lại thiếu kế hoạch hành động cụ thể, khả thi. Họ không biết bắt đầu từ đâu, làm như thế nào để đạt được mục tiêu, dẫn đến sự trì hoãn, thiếu kiên trì và thất bại.
Nguyên Nhân: Những Yếu Tố Tác Động Đến Việc Xác Định Mục Tiêu
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng xác định sai mục tiêu ở học sinh, có thể kể đến:
- Thiếu Hiểu Biết Về Bản Thân: Học sinh thường chưa hiểu rõ về sở thích, năng lực, đam mê, giá trị và tiềm năng của bản thân. Họ không biết mình giỏi cái gì, thích gì, muốn gì, và điều gì thực sự quan trọng đối với mình.
- Thiếu Thông Tin và Định Hướng Nghề Nghiệp: Học sinh thiếu thông tin về các ngành nghề, cơ hội việc làm, xu hướng thị trường lao động. Họ không được tư vấn, định hướng nghề nghiệp một cách bài bản, chuyên nghiệp, dẫn đến việc chọn ngành, chọn nghề một cách mù quáng.
- Áp Lực Từ Gia Đình và Xã Hội: Gia đình và xã hội thường có những kỳ vọng lớn lao đối với học sinh. Áp lực từ việc phải đáp ứng những kỳ vọng này khiến học sinh không dám theo đuổi đam mê, sở thích cá nhân, mà phải chọn những con đường "an toàn", "ổn định", "danh giá".
- Ảnh Hưởng Từ Bạn Bè và Mạng Xã Hội: Học sinh dễ bị ảnh hưởng bởi bạn bè, trào lưu, xu hướng trên mạng xã hội. Họ có thể chạy theo những mục tiêu "hot", "thời thượng", mà không cân nhắc đến sự phù hợp với bản thân.
- Phương Pháp Giáo Dục Chưa Thực Sự Khuyến Khích Tư Duy Độc Lập: Phương pháp giáo dục hiện tại vẫn còn nặng về lý thuyết, ít chú trọng đến thực hành, trải nghiệm, phát triển tư duy phản biện và khả năng tự định hướng cho học sinh.
- Thiếu Kỹ Năng Lập Kế Hoạch và Quản Lý Thời Gian: Học sinh thiếu kỹ năng lập kế hoạch, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, đối phó với áp lực. Điều này khiến họ khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu, dễ bị nản chí và bỏ cuộc.
- Sự Thay Đổi Nhanh Chóng Của Thế Giới: Thế giới đang thay đổi nhanh chóng, với sự xuất hiện của nhiều ngành nghề mới, công nghệ mới, thách thức mới. Điều này khiến học sinh cảm thấy bối rối, hoang mang, khó xác định được mục tiêu phù hợp với tương lai.
Hậu Quả: Những Tác Động Tiêu Cực Khi Xác Định Sai Mục Tiêu
Việc xác định sai mục tiêu có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của học sinh, bao gồm:
- Mất Động Lực và Hứng Thú Học Tập: Khi theo đuổi mục tiêu không phù hợp, học sinh sẽ cảm thấy chán nản, mệt mỏi, mất hứng thú với việc học. Họ học tập một cách miễn cưỡng, đối phó, hiệu quả thấp.
- Căng Thẳng, Áp Lực và Lo Âu: Áp lực từ việc phải đáp ứng những kỳ vọng không phù hợp, cùng với sự thiếu tự tin vào khả năng của bản thân, có thể gây ra căng thẳng, lo âu, thậm chí trầm cảm cho học sinh.
- Lãng Phí Thời Gian và Nguồn Lực: Theo đuổi mục tiêu sai lầm là lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc của bản thân và gia đình. Thay vì tập trung vào những gì thực sự quan trọng, học sinh lại dành thời gian cho những việc vô ích, thậm chí gây hại.
- Mất Phương Hướng và Mục Đích Sống: Khi không có mục tiêu rõ ràng, học sinh sẽ cảm thấy mất phương hướng, không biết mình muốn gì, sống để làm gì. Họ sống một cuộc sống vô vị, tẻ nhạt, thiếu ý nghĩa.
- Hạn Chế Khả Năng Phát Triển: Xác định sai mục tiêu có thể hạn chế khả năng phát triển tiềm năng của học sinh. Họ có thể bỏ lỡ những cơ hội tốt, không phát huy được thế mạnh của bản thân, không đạt được những thành công xứng đáng.
- Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Tinh Thần và Thể Chất: Căng thẳng, áp lực, lo âu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của học sinh. Họ có thể bị mất ngủ, đau đầu, rối loạn tiêu hóa, thậm chí mắc các bệnh lý nghiêm trọng hơn.
- Gây Ra Các Vấn Đề Xã Hội: Theo đuổi mục tiêu lệch lạc có thể dẫn đến các hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật, gây ra các vấn đề xã hội. Ví dụ, học sinh có thể gian lận, trộm cắp, bạo lực để đạt được mục tiêu vật chất, danh vọng.
Giải Pháp: Xây Dựng và Thực Hiện Mục Tiêu Đúng Đắn
Để giúp học sinh xác định đúng mục tiêu trong học tập và cuộc sống, cần có sự phối hợp đồng bộ từ gia đình, nhà trường, xã hội, và đặc biệt là bản thân mỗi học sinh.
- Tự Khám Phá Bản Thân: Học sinh cần dành thời gian để tự khám phá bản thân, hiểu rõ về sở thích, năng lực, đam mê, giá trị và tiềm năng của mình. Có thể tham gia các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, các khóa học kỹ năng mềm, các bài test tính cách, trắc nghiệm nghề nghiệp để có thêm thông tin và trải nghiệm.
- Tìm Hiểu Thông Tin Nghề Nghiệp: Tìm hiểu thông tin về các ngành nghề, cơ hội việc làm, xu hướng thị trường lao động. Tham gia các buổi tư vấn, định hướng nghề nghiệp, gặp gỡ những người thành công trong các lĩnh vực khác nhau để học hỏi kinh nghiệm.
- Đặt Mục Tiêu SMART: Đặt mục tiêu theo nguyên tắc SMART: Specific (Cụ thể), Measurable (Đo lường được), Achievable (Khả thi), Relevant (Phù hợp), Time-bound (Có thời hạn). Mục tiêu cần rõ ràng, có thể đo lường được tiến độ, phù hợp với khả năng, liên quan đến đam mê và có thời hạn cụ thể.
- Lập Kế Hoạch Hành Động: Lập kế hoạch hành động chi tiết, cụ thể để đạt được mục tiêu. Chia mục tiêu lớn thành các mục tiêu nhỏ, xác định các bước cần thực hiện, thời gian hoàn thành, nguồn lực cần thiết và các phương án dự phòng.
- Rèn Luyện Kỹ Năng: Rèn luyện các kỹ năng cần thiết như kỹ năng lập kế hoạch, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, đối phó với áp lực, giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện, sáng tạo.
- Tìm Kiếm Sự Hỗ Trợ: Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, thầy cô, bạn bè, chuyên gia tư vấn. Chia sẻ những khó khăn, vướng mắc, xin lời khuyên, động viên để có thêm động lực và sự tự tin.
- Kiên Trì và Linh Hoạt: Kiên trì theo đuổi mục tiêu, không nản lòng trước những khó khăn, thất bại. Đồng thời, cần linh hoạt điều chỉnh mục tiêu và kế hoạch khi cần thiết, phù hợp với tình hình thực tế và những thay đổi của bản thân và môi trường.
- Chú Trọng Phát Triển Toàn Diện: Không chỉ tập trung vào học tập mà còn cần chú trọng phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần, đạo đức, thẩm mỹ. Tham gia các hoạt động thể thao, văn hóa, nghệ thuật, tình nguyện để rèn luyện sức khỏe, mở rộng kiến thức, trau dồi nhân cách.
- Học Hỏi Từ Kinh Nghiệm: Học hỏi từ những thành công và thất bại của bản thân và người khác. Đánh giá lại quá trình thực hiện mục tiêu, rút ra những bài học kinh nghiệm để cải thiện và hoàn thiện bản thân.
- Tạo Môi Trường Hỗ Trợ: Gia đình, nhà trường, xã hội cần tạo môi trường hỗ trợ, khuyến khích học sinh tự do khám phá, phát triển bản thân, theo đuổi đam mê, không áp đặt, gò bó. Cần cung cấp thông tin, tư vấn, định hướng nghề nghiệp đầy đủ, chính xác, kịp thời.
Tóm lại, việc xác định đúng mục tiêu là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự nỗ lực, kiên trì và linh hoạt từ bản thân mỗi học sinh. Với sự hỗ trợ từ gia đình, nhà trường, xã hội, và đặc biệt là sự tự nhận thức và chủ động của bản thân, mỗi học sinh hoàn toàn có thể xây dựng và thực hiện những mục tiêu đúng đắn, góp phần vào sự thành công và hạnh phúc trong học tập và cuộc sống. Đó không chỉ là chìa khóa để mở cánh cửa tương lai tươi sáng, mà còn là nền tảng vững chắc để mỗi cá nhân đóng góp vào sự phát triển của xã hội.