giải chi tiết

Phần II. CÂU TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI **Câu 1:** Một quả bóng có khối lượng $$ rơi từ độ cao $$ xuống sân và nảy lên đến độ cao $$. Lấy $$. - Bỏ qua ma sát và lực cản không khí. - Thể tích quả bóng không đổi khi va chạm. --- **a) Ở độ cao 10 m, quả bóng không có nội năng.** Giải thích: Nội năng của quả bóng gồm động năng và năng lượng bên trong (nhiệt, biến dạng,...). Ở độ cao 10 m, quả bóng đang đứng yên tại điểm cao nhất của nó (khi nảy lên), vận tốc bằng 0, vậy động năng bằng 0. Bỏ qua nội năng bên trong do biến dạng, nhiệt,... tức là chỉ xét động năng, thì quả bóng không có nội năng. Tuy nhiên, trong thực tế, quả bóng có thể có nội năng bên trong do biến dạng và nhiệt phát sinh sau va chạm. Do đó, phát biểu này **sai** nếu xét toàn bộ nội năng, nhưng đúng nếu chỉ xét động năng. Vì đề không nói rõ, ta xét nội năng là tổng động năng + nội năng bên trong. Vậy phát biểu a) là **sai**. --- **b) Trong quá trình rơi xuống, nội năng của quả bóng giảm vì thế năng của quả bóng giảm.** Quả bóng rơi từ độ cao 15 m xuống đất, thế năng giảm, động năng tăng (vận tốc tăng). Nội năng là năng lượng bên trong, do vận động và tương tác các phân tử. Trong quá trình rơi tự do, quả bóng không chịu lực ma sát, lực cản không khí, không có sự chuyển hóa năng lượng thành nhiệt hay biến dạng. Do đó, nội năng của quả bóng không thay đổi hoặc có thể tăng do va chạm, nhưng trong quá trình rơi thì không. Vì thế năng giảm thì động năng tăng, nội năng không giảm. Do đó phát biểu b) là **sai**. --- **c) Sau khi va chạm với mặt đất, nội năng của quả bóng tăng lên 20 J.** Tính năng lượng mất đi sau va chạm: Thế năng ban đầu: $$ Thế năng sau va chạm (ở độ cao 10 m): $$ Năng lượng hao phí là: $$ Năng lượng hao phí này chuyển hóa thành nội năng (nhiệt, biến dạng). Do đó, nội năng tăng lên 10 J, không phải 20 J. Vậy phát biểu c) là **sai**. --- **d) Sự thay đổi nội năng của quả bóng là thay đổi động năng trung bình của các phân tử mà không có thay đổi thế năng của các phân tử.** Giải thích: - Nội năng liên quan đến động năng trung bình của các phân tử và thế năng tương tác giữa chúng. - Khi nội năng thay đổi, động năng trung bình của phân tử thay đổi, hoặc thế năng tương tác thay đổi. - Ở đây, sự thay đổi nội năng do va chạm là tăng động năng trung bình phân tử (do biến dạng, nhiệt). - Không có sự thay đổi thế năng của phân tử vì thể tích không đổi. Vậy phát biểu d) là **đúng**. --- **Kết luận câu 1:** a) Sai b) Sai c) Sai d) Đúng --- **Câu 2:** Cho một chu trình biến đổi trạng thái của khối khí như hình vẽ (hình không có sẵn, nhưng ta dựa vào thông tin đề): - Từ trạng thái (1) sang trạng thái (2): đường hyperbol - Nhiệt độ ở trạng thái (1): $$ --- **a) Quá trình từ trạng thái (1) sang trạng thái (2) là quá trình đẳng nhiệt.** Đường hyperbol trên đồ thị $$ là đường đẳng nhiệt vì $$ khi nhiệt độ không đổi. Do đó, phát biểu a) là **đúng**. --- **b) Quá trình từ trạng thái (3) sang trạng thái (1) là quá trình đẳng áp.** Xem trên đồ thị, đường từ (3) sang (1) là đoạn thẳng nằm ngang (nếu thể tích thay đổi mà áp suất không đổi) hoặc đường nằm dọc (nếu áp suất thay đổi mà thể tích không đổi). Giả sử trên hình vẽ, đường từ (3) sang (1) là đường thẳng đứng (áp suất thay đổi, thể tích không đổi) thì đó là quá trình đẳng tích. Nếu đường nằm ngang (áp suất không đổi, thể tích thay đổi) thì đó là đẳng áp. Vì không có hình, ta dựa vào dữ liệu đề. Thông thường, chu trình nhiệt động có các quá trình đẳng áp, đẳng tích hoặc đẳng nhiệt. Nếu câu hỏi này kiểm tra kiến thức, giả sử (3)->(1) là đẳng tích hoặc đẳng áp. Nếu đáp án b) đúng thì quá trình đó là đẳng áp. Do vậy, câu b) đúng hay sai phụ thuộc vào hình. Giả sử đề cho rằng quá trình (3)→(1) là đẳng áp thì phát biểu b) là **đúng**. --- **c) Ở trạng thái (2), khối khí có thể tích 4 L.** Ta cần tính hoặc dự đoán thể tích ở trạng thái (2). Không có số liệu cụ thể, không thể xác định. Giả sử trên hình thể tích ở trạng thái (2) là 4L thì phát biểu này đúng. Không có thông tin, không thể kết luận. --- **d) Ở trạng thái (3), khối khí có nhiệt độ $$.** Ta biết $$. Từ các trạng thái trên đồ thị có thể tính nhiệt độ theo định luật khí lý tưởng: $$ Nếu biết $$ trạng thái (3), có thể tính $$. Nếu $$, thì phát biểu đúng. Nếu không, sai. Không có dữ liệu cụ thể, không thể khẳng định. --- **Tóm tắt câu 2:** a) Đúng (quá trình đẳng nhiệt trên đường hyperbol) b) Đúng (theo giả thiết) c) Không đủ dữ liệu d) Không đủ dữ liệu --- # **Kết luận:** **Câu 1:** - a) Sai - b) Sai - c) Sai - d) Đúng **Câu 2:** - a) Đúng - b) Đúng - c) Không xác định - d) Không xác định