Câu chuyện Cúc áo của mẹ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nhất Băng. Với giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng, tác giả đã đem đến cho độc giả những cảm xúc dạt dào về tình mẫu tử thiêng liêng.
Nhan đề “Cúc áo của mẹ” gợi cho người đọc sự tò mò, thắc mắc về hình ảnh chiếc áo cúc chữ V có liên quan như thế nào tới mạch truyện. Câu chuyện bắt đầu bằng những hình ảnh miêu tả về người mẹ tần tảo, chịu khó của nhân vật “tôi”. Trong kí ức của “tôi”, mẹ luôn hi sinh, vun vén cho con cái mà quên đi bản thân mình. Hình ảnh người mẹ ngồi đan áo giữa đêm khuya cho con đã thể hiện sự chăm sóc, quan tâm của mẹ dành cho con trai của mình.
Khi cậu bé bị bạn bè trêu chọc vì món quà sinh nhật là chiếc áo cúc chữ V, cậu cảm thấy xấu hổ và trách mẹ vì đã tặng mình chiếc áo ấy. Tuy nhiên, khi về nhà, cậu bé đã chứng kiến cảnh mẹ ngồi đan áo cho mình giữa đêm khuya, trong khi bố đang ngủ say. Lúc này, cậu bé mới hiểu được tình yêu thương, sự hy sinh của mẹ dành cho mình. Chiếc áo cúc chữ V không chỉ là món quà sinh nhật mà mẹ dành tặng cho cậu, mà còn là biểu tượng của tình yêu thương, sự hy sinh thầm lặng của người mẹ.
Tác giả đã xây dựng hình ảnh người mẹ rất chân thực, gần gũi. Đó là một người mẹ tần tảo, chịu khó, luôn yêu thương, quan tâm, chăm sóc con cái. Hình ảnh người mẹ ngồi đan áo cho con giữa đêm khuya đã thể hiện sự hy sinh, tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con.
Bên cạnh hình ảnh người mẹ, tác giả cũng khắc họa thành công nhân vật “tôi” – một cậu bé hồn nhiên, ngây thơ nhưng cũng rất nhạy cảm. Khi bị bạn bè trêu chọc vì món quà sinh nhật là chiếc áo cúc chữ V, cậu bé đã cảm thấy xấu hổ và trách mẹ. Nhưng khi chứng kiến cảnh mẹ ngồi đan áo cho mình giữa đêm khuya, cậu bé mới hiểu được tình yêu thương, sự hy sinh của mẹ dành cho mình.
Tình huống truyện được xây dựng khá đơn giản, nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc. Chi tiết chiếc áo cúc chữ V là chi tiết khơi nguồn cho chuỗi hành động của nhân vật “tôi”. Nhờ chi tiết này, nhân vật “tôi” đã dần thay đổi nhận thức, suy nghĩ của mình về mẹ.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống thường ngày. Điều này đã góp phần làm cho câu chuyện thêm chân thực, cảm động.
Câu chuyện Cúc áo của mẹ là một bài học sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng. Qua câu chuyện, tác giả muốn nhắn nhủ tới người đọc rằng hãy biết trân trọng tình yêu thương của cha mẹ, bởi đó là thứ tình cảm thiêng liêng, quý giá nhất trong cuộc đời mỗi người.