1. Thuế máu

Câu 1 (trang 93 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Hãy tìm những chi tiết trong bài Hịch tướng sĩ thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc, vừa khoan dung của Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ dưới quyền.

Lời giải chi tiết:

- Thái độ nghiêm khắc: Chỉ ra lỗi lầm của các tướng sĩ, chê trách các tướng sĩ.

- Thái độ khoan dung: Phân tích, nhẹ nhàng khuyên bảo các tướng sĩ.

Câu 2 (trang 90 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm: trước khi có chiến tranh và khi chiến tranh đã xảy ra. Số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa được miêu tả như thế nào?

Lời giải chi tiết:

1. So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm:

Trước khi có chiến tranh:

- Bị xem là giống người hạ đẳng.

- Bị đối xử và đánh đập như súc vật.

Khi chiến tranh xảy ra:

- Lập tức được tâng bốc, vỗ về.

- Được phong những danh hiệu tưởng cao quý mà thực chất là hão huyền.

2. Số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa:

- Đột ngột xa lìa vợ con, quê hương vì mục đích vô nghĩa.

- Đem mạng sống đổi lấy những vinh dự hão huyền.

- Bị biến thành vật hi sinh cho lợi ích, danh dự của những kẻ cầm quyền.

Câu 3 (trang 91 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Nêu rõ các thủ đoạn, mánh khóe bắt lính của bọn thực dân. Người dân thuộc địa có thực "tình nguyện" hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền không?

Lời giải chi tiết:

1. Các thủ đoạn, mánh khóe bắt lính của bọn thực dân:

- Tiến hành lùng ráp, vây bắt và cưỡng bức người ta phải đi lính (từ nhà nghèo => nhà giàu)

- Lợi dụng chuyện bắt lính mà dọa nạt, xoay xở kiếm tiền đối với những người nhà giàu.

- Sẵn sàng trói, xích, nhốt người ta như nhốt súc vật, sẵn sàng đàn áp dã man nếu như có chống đối.

2. Người dân thuộc địa không hề “tình nguyện” hiến dâng xươg máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền (Người dân trốn tránh, tự làm mình nhiễm bệnh để không phải đi lính)

Câu 4 (trang 91 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Kết quả của sự hi sinh của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh như thế nào? Nhận xét về cách đối xử của chính quyền thực dân đối với họ sau khi đã bóc lột hết “thuế máu” của họ?

Lời giải chi tiết:

1. Kết quả sự hi sinh của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh:

- Những người từng hi sinh xương máu, từng được tâng bốc trước đây mặc nhiên trở lại “giống người hèn hạ”

- Sự hi sinh này chẳng hề đem lại gì cho người dân thuộc địa bởi lẽ chế độ bản xứ không hề biết tới chính nghĩa và công lí.

2. Nhận xét cách đối xử của chính quyền thực dân đối với họ sau khi đã bóc lột hết “thuế máu” của họ: tàn nhẫn, bỉ ối, trơ tráo.

Câu 5 (trang 92 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Phân tích nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo, tài tình của tác giả được thể hiện qua cách xây dựng hình ảnh, ngôn ngữ, giọng điệu.

Lời giải chi tiết:

- Nghệ thuật châm biếm đả kích thể hiện ở việc đưa vào những hình ảnh chân thực phản ánh chính xác thực trạng, có sức tố cáo mạnh mẽ, ngôn từ của tác giả sâu sắc khi châm biếm, đả kích chính sách và giọng điệu lừa bịp của bọn thực dân: ngôn ngữ có sức gợi hình, dùng câu hỏi tu từ với mục đích đập tan luận điệu xảo trá đến trơ trẽn của chính quyền Đông Dương

- Cách xây dựng hình ảnh: Vừa chân thực vừa giàu sức tố cáo

- Ngôn ngữ: Sắc sảo, mạnh mẽ, có những chỗ dùng đúng những lời lẽ hoa mĩ của chúng để đối lập với cách cư xử tàn bạo của chúng.

- Giọng điệu: Mỉa mai, giễu cợt, có khi căm phẫn tố cáo, có khi đồng cảm thương xót.

Câu 6 (trang 92 VBT Ngữ văn 8, tập 2):

Em hiểu thế nào về nhan đề "Thuế máu"?

Lời giải chi tiết:

     Thuế máu là một nhan đề ngắn gọn, hàm súc mà đầy sức gơi tạo sự chú ý nơi người đọc. Cách gọi ấy vạch trần sự tàn bạo trong các thứ thuế bất công, nặng nề mà nhân dân ta phải nộp cho thực dân Pháp trong đó có thứ thuế vô cùng tàn bạo đó là thuế máu. Nhan đề này còn gợi ra thái độ căm phẫn của tác giả trước tội ác của bọn thực dân và niềm xót thương trước nỗi thống khổ của nhân dân bản xứ.