Một năm ở Tiểu học - Nguyễn Hiến Lê

1. Tiểu sử 

- Nguyễn Văn Hiến (1912 - 1984)

- Quê quán: Làng Phương Khê, phủ Quảng Oai, tỉnh Sơn Tây (nay thuộc xã Phú Phương, huyện Ba Vì, Hà Nội). 

- Ông là nhà học giả, nhà văn, dịch giả, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và hoạt động văn hóa độc lập Việt Nam.

- Xuất thân từ gia đình Nho học.

2. Sự nghiệp sáng tác

Ông có nhiều tác phẩm nổi tiếng như: 

- Hương sắc trong vườn văn (2 quyển) - 1962

- Đại cương văn học sử Trung Quốc (3 quyển) - 1955

- Cổ văn Trung Quốc - 1966

- Chiến Quốc sách – 1968,…

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Trích trong chương IV, Hồi kí Nguyễn Hiến Lê, 1993.

b. Bố cục 3 đoạn

- Đoạn 1 (Từ đầu đến “ở trước bụng”): Hoàn cảnh gia đình nhân vật.

- Đoạn 2 (Tiếp theo đến “đổi cuốn khác”): Tuổi thơ vui chơi của nhân vật “tôi”.

- Đoạn 3 (Đoạn còn lại): Suy ngẫm của nhân vật về những điều đã trải qua.

c. Thể loại: Hồi kí.

d. Phương thức biểu đạt: Tự sự.

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Một năm ở tiểu học thay vì kể về chuyện học hành thì nhân vật tôi hồi tưởng lại thuở vui chơi trong tuổi ấu thơ của mình. Mặc dù có thể điều đó khiến việc học đã bỏ phí nhiều nhưng với nhân vật tôi nó cũng có những lợi ích nhất định về thể chất và tính tình.

b. Giá trị nghệ thuật

- Hồi kí kết hợp biện pháp tu từ: câu hỏi tu từ, liệt kê.

- Thể loại hồi kí có đan xen giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm (kể chuyện với giọng văn thấm đẫm chất trữ tình) giúp diễn tả đầy đủ, sâu sắc chủ đề văn bản.

Sơ đồ tư duy về văn bản "Một năm ở tiểu học":