3. Phép phân tích và tổng hợp

Câu 1 (trang 6 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tác giả đã phân tích như thế nào để làm sáng tỏ luận điểm: "Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn"? (Gợi ý: Chú ý thứ tự khi phân tích: Học vấn là của nhân loại ⟶ Học vấn của nhân loại do sách lưu truyền lại -> Sách là kho tàng quý báu -> Nếu chúng ta... Nếu xóa bỏ... làm kẻ lạc hậu.

Phương pháp giải:

Dựa vào gợi ý trong SGK, xét xem tác giả đã phân tích, làm sáng tỏ luận điểm Đọc sách là một con đường quan trọng của học vấn như thế nào.

Lời giải chi tiết:

- Để làm sáng tỏ luận điểm Học vấn không chỉ là việc đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn, tác giả đã phân tích như sau:

+ Nêu ra lập luận điểm cơ bản làm tiền đề cho lập luận: học vấn là thành quả tích lũy của nhân loại được lưu giữ và truyền lại qua sách.

+ Đưa ra giả thiết: muốn tiến lên thì phải nắm vững những học vấn được lưu truyền.

+ Đưa ra giả thiết: nếu xóa bỏ hết cái thành tựu mà nhân loại đã đạt được trong quá khứ thì chúng ta có thể bị lùi lại điểm xuất phát, làm kẻ lạc hậu.

+ Rồi nêu ra kết luận: cần đọc sách, đọc sách là sự chuẩn bị để đi trên con đường học vấn (kết luận này được trình bày trong đoạn tiếp theo).

Câu 2 (trang 6 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tác giả đã phân tích những lí do phải chọn sách để đọc như thế nào?

Phương pháp giải:

Cần làm rõ vì sao phải chọn sách để đọc.

Lời giải chi tiết:

Phân tích những lí do phải chọn sách để đọc:

- Sách nhiều khiến người ta đọc không chuyên sâu, tạo thói xấu hư danh, nông cạn.

- Dễ lãng phí thời gian do đọc những cuốn sách không có giá trị, dễ bị lạc hướng.

Câu 3 (trang 6 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách như thế nào?

Phương pháp giải:

Nói rõ tầm quan trọng của việc đọc sách theo quan niệm của Chu Quang Tiềm.

Lời giải chi tiết:

Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách như sau:

- Muốn tiếp cận tri thức nhanh nhất thì phải đọc sách.

- Đọc sách mà không chọn lọc thì đọc không xuể, kém hiệu quả.

- Quan trọng nhất là chọn cho tinh, đọc cho kĩ.

+ đọc 10 cuốn sách không quan trọng bằng đọc kĩ 10 lần một quyển sách quan trọng.

+ đọc ít mà kĩ sẽ tạo thành nếp suy nghĩ sâu xa, tích lũy dần dần tri thức.

- Phải đọc cả hai loại sách tri thức thường và sách chuyên môn.

Câu 4 (trang 7 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Qua đó, em hiểu phân tích có vai trò như thế nào trong lập luận?

Phương pháp giải:

Chỉ ra mục đích và tác dụng của phân tích đối với việc rút ra kết luận đúng đắn trong lập luận.

Lời giải chi tiết:

      Qua đó, em hiểu phân tích có vai trò trình bày các khía cạnh khác nhau của một vấn đề, một sự vật. Chẳng hạn, bàn về đọc sách là bàn về tầm quan trọng của việc đọc sách với việc tích lũy học vân, là bàn về việc chọn lựa sách để đọc trong tình trạng sách quá nhiều, là bàn về cách đọc sách như thế nào cho có hiệu quả thiết thực. Từ đó người đọc sẽ hiểu được cặn kẽ nội dung của vấn đề, của sự vật.