Thực hành Tiếng Việt trang 74

Cụm động từ và cụm tính từ

Câu 1 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm một cụm động từ trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa. Từ động từ trung tâm của cụm từ đó, hãy tạo ra ba cụm động từ khác.

Phương pháp giải:

- Đọc lại văn bản Gió lạnh đầu mùa và tìm một cụm động từ tiêu biểu.

- Lọc ra động từ trung tâm của cụm đó và đặt câu phù hợp.

Lời giải chi tiết:

- Cụm động từ trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa: Bữa cơm về tới nhà, Sơn không thấy mẹ đâu cả, hỏi vú già.

- Động từ trung tâm: “thấy”

- Từ động từ trung tâm "thấy" của cụm từ đó, tạo ra ba cụm động từ khác:

+ Mỗi lần thấy tôi đi học về, chú chó Vàng nhà tôi mừng như thể tôi đã xa chú ấy cả năm trời.

+ Mỗi lần thấy trời mưa to, tôi lại nghĩ không biết những người bán hàng rong ngoài vỉa hè, đường phố sẽ khó khăn như thế nào.

+ Bạn sẽ không thể thấy những con khủng long như thế ngoài đời. 

Câu 2 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm cụm động từ trong những câu sau. Xác định động từ trung tâm và những ý nghĩa mà động từ đó được bổ sung.

a. Nhìn ra ngoài sân, Sơn thấy đất khô trắng.

b. Mẹ Sơn lật cái vỉ buồm, lục đống quần áo rét.

c. Với lòng ngây thơ của tuổi trẻ, chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy áo. 

Phương pháp giải:

Đọc kĩ từng câu và xác định động từ trung tâm, nêu ý nghĩa.

Lời giải chi tiết:

Tìm cụm động từ, xác định động từ trung tâm và những ý nghĩa mà động từ đó được bổ sung:

Câu 3 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa, Thạch Lam thường sử dụng kiểu câu có vị ngữ là một chuỗi cụm động từ, chẳng hạn: Mẹ Sơn nghe thấy, đặt chén nước chè xuống, bảo chị Lan. Hãy tìm thêm trong văn bản này hai câu có vị ngữ là một chuỗi cụm động từ và cho biết tác dụng của cách diễn đạt đó.

Phương pháp giải:

- Đọc lại văn bản Gió lạnh đầu mùa và tìm 2 câu có chứa chuỗi cụm động từ tiêu biểu.

- Tìm ra tác dụng của cách diễn đạt đó.

Lời giải chi tiết:

Hai câu trong văn bản Gió lạnh đầu mùa có vị ngữ là một chuỗi cụm động từ:

- Bữa cơm về tới nhà, Sơn không thấy mẹ đâu cả, hỏi vú già.

=> Tác dụng: Nhấn mạnh sự sốt sắng của Sơn.

- Chúng nó thấy chị em Sơn, đều lộ vẻ vui mừng, nhưng chúng vẫn đứng xa, không dám vồ vập. 

=> Tác dụng: Nhấn mạnh hành động dè dặt, sợ sệt, dè chừng của đám trẻ con với hai chị em Sơn.

Câu 4 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm một cụm tính từ trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa. Với tính từ trung tâm của cụm từ đó, hãy tạo ra cụm tính từ khác.

Phương pháp giải:

- Đọc lại văn bản Gió lạnh đầu mùa và tìm một cụm tính từ tiêu biểu.

- Lọc ra tính từ trung tâm của cụm đó và đặt câu phù hợp.

Lời giải chi tiết:

- Một cụm tính từ trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa: Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng ư?

- Đặt câu: Nhà tôi nuôi nhiều loài vật, nhưng con vật mà tôi yêu quý nhất là chó Vàng, nó rất tình cảm và thương tôi.

Câu 5 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm cụm tính từ trong những câu sau. Xác định tính từ trung tâm và những ý nghĩa mà tính từ đó được bổ sung.

a. Nhưng chân trời trong hơn mọi hôm, Sơn thấy rõ như gần.

b. Sơn bây giờ mới nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì còn lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. 

Phương pháp giải:

- Đọc lại từng câu, tìm tính từ trung tâm.

- Nêu ý nghĩa mà tính từ đó được bổ sung.

Lời giải chi tiết:

Câu 6 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Các câu sau có vị ngữ là một tính từ. Hãy mở rộng vị ngữ thành cụm tính từ:

a. Gió rét

b. Tòa nhà cao

c. Cô ấy đẹp. 

Phương pháp giải:

- Tìm các tính từ trong từng câu.

- Đặt lại câu dài hơn, biến các tính từ thành cụm tính từ.

Lời giải chi tiết:

Mở rộng vị ngữ thành cụm tính từ trong các câu:

a. Ngoài cửa sổ, gió vẫn rét quá, không thể ra ngoài được vào lúc này.

b. Trải qua bao nhiêu, tòa nhà vẫn cao lênh khênh như thế, vút tầm mắt người qua đường. 

c. Càng ngày cô ấy càng đẹp lên nhiều.