Bài 14. Đất trên Trái Đất SGK Địa lí 10 Kết nối tri thức

Lý thuyết

>> Xem chi tiết: Lý thuyết về đất trên Trái Đất

? mục 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 45 SGK Địa lí 10

Dựa vào hình 14.1 và thông tin trong mục 1, hãy:

- Trình bày khái niệm về đất.

- Nêu sự khác nhau giữa lớp vỏ phong hóa và đất.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin trong mục 1 (Khái niệm về đất và vỏ phong hóa) và quan sát hình 14.1.

Lời giải chi tiết:

- Đất là lớp vật chất mỏng bao phủ bề mặt các lục địa và đảo, được tạo thành do quá trình phong hóa các loại đá.

- Khác nhau giữa lớp vỏ phong hóa và đất:

+ Đất: tạo thành do quá trình phong hóa các loại đá; gồm tầng chứa mùn và tầng tích tụ.

+ Vỏ phong hóa: tạo thành bởi sự phong hóa của đá gốc; bao gồm cả đất (tầng chứa mùn, tầng tích tụ) và tầng đá mẹ.

? mục 2

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 46 SGK Địa lí 10

Dựa vào thông và hình 14.2 trong mục 2, hãy trình bày các nhân tố hình thành đất.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin trong mục 2 (Các nhân tố hình thành đất) và quan sát các hình 14.2.

Lời giải chi tiết:

Các nhân tố hình thành đất (5 nhân tố):

- Đá mẹ: Đặc tính của đá mẹ (màu sắc, cấu tạo, thành phần khoáng) tác động đến tính chất lí, hóa của đất.

- Khí hậu: Vai trò quan trọng trong quá trình hình thành đất.

+ Tác động đến sự phát triển của các nhân tố khác như đá mẹ, địa hình, sinh vật.

+ Nhiệt độ và lượng mưa tác động mạnh đến quá trình phong hóa đá và hình thành đất.

- Địa hình: Tác động chủ yếu đến sự phân bố nhiệt độ, độ ẩm và tích tụ vật liệu => Ảnh hưởng đến sự màu mỡ và độ dày tầng đất.

- Sinh vật: Tham gia quá trình phá hủy đá => Ảnh hưởng đến quá trình hình thành và chất dinh dưỡng trong đất.

- Thời gian: tuổi của đất.

Luyện tập

Giải bài luyện tập 1 trang 46 SGK Địa lí 10

Vẽ sơ đồ thể hiện các nhân tố hình thành đất.

Phương pháp giải:

Nhớ lại 5 nhân tố hình thành đất để vẽ sơ đồ, bao gồm: Đá mẹ, khí hậu, địa hình, sinh vật và thời gian.

Lời giải chi tiết:

Giải bài luyện tập 2 trang 46 SGK Địa lí 10

Tại sao trên Trái Đất có nhiều loại đất khác nhau?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học về các nhân tố hình thành đất để giải thích.

Lời giải chi tiết:

Trên Trái Đất có nhiều loại đất khác nhau vì: Tùy vào điều kiện hình thành => tác động của các nhân tố hình thành đất (đá mẹ, khí hậu, địa hình, sinh vật và thời gian) mạnh/yếu không giống nhau.

Vận dụng

Giải bài vận dụng trang 46 SGK Địa lí 10

Tìm hiểu về một số biện pháp để tăng độ phì, chống ô nhiễm, thoái hóa đất.

Phương pháp giải:

Tìm kiếm thông tin trên Internet hoặc sách báo.

Lời giải chi tiết:

Một số biện pháp để tăng độ phì, chống ô nhiễm, thoái hóa đất:

- Tăng mật độ cây xanh, trồng và bảo vệ rừng nhằm tăng nguồn nước ngầm, chống xói mòn đất.

- Tưới tiêu hợp lí.

- Luân canh cây trồng.

- Bổ sung các chất hữu cơ cho đất (bón phân xanh, phân chuồng, phân ủ, rơm rạ,…).

- Làm ruộng bậc thang trên đất dốc,…